İnsanlık bu pislik karşısında insanlığından utanır

DÄ°YARBAKIR’da piknikçilerin uÄŸrak noktası Dicle Nehri çevresi, bırakılan atıklar nedeniyle çöplüğe döndü. Bölgenin zengin tabiatını hatırlatıp, özellikle plastik kirliliÄŸine dikkati çeken Dicle Ãœniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Kılıç, “PlastiÄŸin varlığı, yüzlerce yılda ancak çözülebiliyor ama çözülünceye kadar insan vücudunda, pek çok hayvan türünde; kuÅŸlarda, memelilerde, böceklerde birikim yapıyor. Bu onlara da ciddi zarar veriyor. Özellikle su kuÅŸları, sudaki kirlilikten çok etkileniyor. Zaten sayıları az, dolayısıyla nesli tükenmeyle de karşı karşıya kalabiliyorlar” dedi.

Piknikçilerin uÄŸrak yerlerinden Dicle Nehri çevresindeki yeÅŸil alanlar, atıklarla çöplüğe döndü. Nehir kıyısı ve köprü çevresinde piknik yapanların bıraktığı atıklar, insan ve hayvan saÄŸlığını etkilemeye baÅŸladı. Dicle Ãœniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölüm BaÅŸkanı Prof. Dr. Ahmet Kılıç, atıkların büyük bir bölümünün plastik kökenli olduÄŸunu belirterek, “Bizim pek çok yerde de ÅŸahit olduÄŸumuz, özellikle piknik sonrası tabiata bırakılan pek çok atık var. Bunlar; kağıtlar, ambalaj malzemeleri ve plastik. Özellikle plastikler, insanlık için çok ciddi sonuçlara neden olacak. Tabiatta attığımız veya kullandığımız malzemeleri toplamamız lazım. Piknikten sonra malzemeleri uygun yerlere, çöp toplama varillerine getirdiÄŸimiz zaman; bunların toplanması söz konusu. EÄŸer bunlar tabiatta kalırsa pek çok sorun da beraberinde geliyor. Bir kere çevre kirliliÄŸi var. Çöpler zaman içinde mikro seviyede, nano seviyede parçalanıyor ve bunlar besin ve solunum yoluyla insanların ve diÄŸer tüm canlıların vücuduna giriyor. Son yapılan bilimsel çalışmalarda ÅŸu görüldü; insan vücudunda nano seviyede, bir milimetrenin milyonda biri büyüklüğünde plastik parçacıklara rastlandı. Bunlar kan yoluyla kalpte, karaciÄŸerde, böbrekte, beyinde birikim yapıyor, çok ciddi saÄŸlık sorunlarına neden oluyor” dedi.

‘TEK KULLANIMLIK MALZEMELERDEN TÃœM Ä°NSANLARIMIZIN VAZGEÇMELERÄ° LAZIM’

Prof. Dr. Kılıç, “Hepimize düşen görev var. Çöpleri topladığımız zaman, bunların tekrar iÅŸlenmesi söz konusu. Bunları toplayarak, yeniden dönüşüme katarak hem tabiatı daha az kirletmiÅŸ olacağız hem de tabiata zarar vererek elde ettiÄŸimiz ham maddelerin önüne geçmiÅŸ olacağız. Dolayısıyla bunun defalarca kullanımı çok deÄŸerlidir. Bu konuda duyarlılık bütün vatandaÅŸlara düşüyor. Kamu ve özel sektörde el birliÄŸi yaparak, bunların önüne geçme ÅŸansımız var. Aksi takdirde insan saÄŸlığını tehdit edebilecek seviyelere ulaÅŸmıştır. PlastiÄŸin varlığı, yüzlerce yılda ancak çözülebiliyor ama çözülünceye kadar insan vücudunda, pek çok hayvan türünde; kuÅŸlarda, memelilerde, böceklerde birikim yapıyor. Bu onlara da ciddi zarar veriyor. Tek kullanımlık pipetler gibi, kaşık, çatal gibi malzemelerden tüm insanlarımızın vazgeçmeleri lazım. Özellikle uzun vadeli kullanabileceÄŸimiz cam ve metal ürünlerine dönmemiz lazım. Plastik yerine alternatif ürünlere de geçmeliyiz. PlastiÄŸin yerine baÅŸka ürünler denenebilir, kullanılabilir. Ama ÅŸu haliyle bize düşen bu çöpleri, tabiata atmamak” diye konuÅŸtu.

‘BÄ°ZE AÄ°T ÇÖPLERÄ° ÖZELLÄ°KLE GERÄ° TOPLAMALIYIZ’

KirliliÄŸin bölgede yaÅŸayan sayısı az türdeki hayvanları da etkilediÄŸini belirten Prof. Dr. Kılıç, “Bu kirlilik, maalesef dünyanın, Türkiye’nin ve Diyarbakır’ın her yerinde. Aynı zamanda Hevsel Bahçeleri’nde de karşımıza çıkıyor. Özellikle Hevsel Bahçeleri’nde yüzlerce tür var. KuÅŸlar, memeliler, sürüngenler, böcekler ve balıklar aynı ÅŸekilde bundan etkileniyor. Bazıları kritik sayıda, yeni nesilleri tükenmekte olan türlerimiz var. Bunlar, bu kirlilikten tıpkı insanda olduÄŸu gibi etkileniyor. Bunların da nesilleri tehdit altına girmektedir. Özellikle su kuÅŸları, sudaki kirlilikten çok etkileniyor. Yalıçapkınları var, çok güzel balıkçıl türlerimiz var. Ördeklerimiz var, kıyı kuÅŸlarımız var. Bu kirlilikten bunlar özellikle etkileniyor. Zaten sayıları az, dolayısıyla nesli tükenmeyle de karşı karşıya kalabiliyorlar. Aynı ÅŸekilde memeli türlerimiz var. Bölgede su samuru bunlardan biri. Balık türlerimiz de bu plastik kirliliÄŸinden olumsuz etkiliyor. Bunların sayısı az ve nesillerini ortadan kaldırabilecek boyutlarda. GöremediÄŸimiz daha pek çok böcek türü var. Su böcekleri var. Yılanlar, sürüngenler, kurbaÄŸalar, kaplumbaÄŸalar var ve bunların hepsi aynı ÅŸekilde ciddi tehdit altında. Bunları korumak istiyorsak, bize ait çöpleri özellikle geri toplamalıyız. Bunları asla tabiata bırakmamalıyız. Biliyoruz ki bunlar çöp deÄŸil; bunlar ham madde, yeniden kullanılabilecek özellik arz ediyor” dedi. (DHA